N

gày 19/11/1997, Việt Nam chính thức gia nhập vào mạng Internet toàn cầu sau những năm tháng thử nghiệm từ đầu thập niên 90. Từ thời kỳ "hỗn mang" với mail-list, mạng dial-up, cho đến những kỷ niệm không thể nào quên với Yahoo!, các diễn đàn và sau này là Facebook, YouTube, Zalo... những ai may mắn trải qua hai thập kỷ này đều có cơ hội chứng kiến những cú chuyển mình, hay từng hơi thở của đời sống Internet tại thị trường 90 triệu dân. 

Dưới đây là những gói dịch vụ, phần mềm Internet mà những ai là "nhân chứng" của 20 năm qua, sẽ không thể nào quên. 

Mạng Dial- Up và Windows NT: Mạng Dial-Up tốc độ chậm chỉ 56 Kb/ giây nhưng là niềm tự hào của những ai "nhà có mạng" thời trước năm 2000. Dial-Up chung đường dây với điện thoại bàn, model khi kết nối thường có tiếng "tít tít te te". Vì tính cước theo số phút, số tiền phải trả cho Internet thời đó có thể lên đến 15.000 đồng/giờ, gấp ba lần giá xăng. Windows NT là hệ điều hành máy tính phổ biến trước khi có Windows 95.

Những công cụ chat IRC Trước khi có Yahoo! Messenger hay MSN, các phần mềm chat IRC là công cụ để tán gẫu trực tuyến. Tại Việt Nam, thời kỳ đầu của Internet có rất ít người dùng IRC, chủ yếu là các kỹ sư máy tính và hacker.

Yahoo! Messenger Thời kỳ của Yahoo! tại Việt Nam cũng gắn liền với mạng ADSL và sự nở rộ của các "tiệm nét" trên cả nước. Việc sở hữu một nickname để chat Yahoo! Messenger là "mốt" của giới trẻ. Những mối tình xa, những câu chuyện không đầu không cuối, những nickname kỳ quặc... đã gắn liền với phần mềm chat màu tím và trong ký ức của nhiều người.

Yahoo! Blog 360 Nền tảng blog đình đám một thời của giới trẻ Việt Nam trước khi có Facebook, Twitter. Mỗi blog được coi như một "ngôi nhà online", được chủ nhân trang trí bằng nhiều cách. Khái niệm "Entry" (bài viết), comment (bình luận) và các câu status cũng được hình thành từ những ngày đó. Tuy nhiên, nó đã bị khai tử và để lại nhiều tiếc nuối.

Google Thiếu Yahoo!, người dùng Việt có thể tiếc nuối nhưng nếu thiếu Google, đó sẽ là thảm họa. Google Search giúp tìm kiếm thông tin trên Internet và Gmail là hộp thư được nhiều người sử dụng cho đến sau này.

Những trang nhạc số Khi gói dịch vụ ADSL không giới hạn dung lượng xuất hiện, cũng là lúc nhu cầu nghe nhạc và xem video trực tuyến nở rộ. Sonhai.info, Nhacso.net, Hoangclub.vn hay về sau là Zing MP3, Nhaccuatui... là những cái tên quen thuộc với hàng triệu người dùng Internet tại Việt Nam.

Game Online Mạng ADSL cũng mang đến làn sóng phát triển của game online tại Việt Nam. Vào những năm 2004-2010, hàng loạt những cái tên như MU, Võ Lâm Truyền Kỳ, Gunbound, Audition, Boom...đua nhau phát hành và dành được nhiều thành công lớn. Những tiệm net đã trở thành phòng game online thay vì chỉ phục vụ nhu cầu nghe nhạc, tán gẫu như trước.

YouTube và các trang chia sẻ video YouTube cũng là một dịch vụ gắn liền với người dùng Internet tại Việt Nam. Cùng thời với YouTube, một nền tảng chia sẻ video khác là Clip.vn xuất hiện nhưng không cạnh tranh được với sản phẩm từ Google về chất lượng, dù có lúc trang này chứa nhiều video có nội dung bản địa hơn.

Mạng Dial-up vốn là một công nghệ kết nối Internet dùng đường truyền của điện thoại. Tốc độ của mạng rất chậm, chỉ đạt 56Kb mỗi giây. Thời điểm đó, dùng mạng Dial-up còn rất tốn kém. Người dùng có thể tốn vài chục nghìn đồng mỗi giờ sử dụng. 
Các dịch vụ nổi tiếng ngày ấy là VNN 1260, 1268 hay 1269. Sau này, đường truyền Internet mới tốt dần lên khi được nâng cấp lên mạng ADSL, công nghệ cáp đồng trục và cáp quang.

Chat IRC

IRC là một dạng liên lạc trên Internet. Ứng dụng này cho phép người dùng có thể trò chuyện nhóm với bạn bè, người thân. Ứng dụng chat sơ khai này xuất hiện ở Việt Nam những năm 1997 thông qua trình FPT mlRC hay Vietchat. Tất nhiên, vì chạy trên mạng dial-up nên chi phí để sử dụng dịch vụ rất đắt đỏ.

Yahoo! Messenger

Trong những năm 2000, Yahoo! Messenger là phần mềm không thể thiếu trong mỗi chiếc máy tính kết nối mạng.

Thời điểm Yahoo! Messenger bùng nổ cũng là lúc mạng ADSL phổ biến tại Việt Nam. Hầu như những người kết nối Internet đều có tài khoản và sử dụng phần mềm này. Đây cũng là thời điểm khiến nhiều người nhớ về một thời của những cái tên “độc, những tiếng Buzz hay cảm giác hồi hội, vui sướng khi mỗi lần “online” hoặc chờ ai đó “online.” Tốc độ mạng ngày càng được cải thiện cũng cho phép người dùng Yahoo có thể chia sẻ video qua webcam.

Yahoo! 360

Trước khi xuất hiện các mạng xã hội Twitter, Facebook, Instagram,… như hiện nay, người dùng mạng Internet Việt Nam đã quen thuộc với nền tảng blog của Yahoo. Đây được coi như “một ngôi nhà” để chủ nhân có thể chia sẻ tình cảm, những “entry” xúc động và đón nhận các bình luận của những người thân. 

Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng mạng xã hội mới, Yahoo! 360 đã không thể giữ được chỗ đứng của mình. Dù đã có nhiều sự thay đổi, song điều đó vẫn không giúp nền tảng này tránh khỏi việc bị “khai tử” năm 2013.

Dịch vụ của Google

Với sự gia tăng dân số vượt ngưỡng 1 triệu dân trong năm vừa qua, cũng như là điểm đến hấp dẫn đối với đông đảo du khách trong nước và quốc tế, thì việc hướng tới hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tiện ích công cộng chính là một trong những mục tiêu tiên quyết đối với thành phố.

Chính vì lý do đó, năm 2015 Quỹ Toyota Mobility và UBND thành phố Đà Nẵng đã có ký kết hợp tác triển khai Dự án “Cải thiện hành lang đô thị Thành phố Đà Nẵng” với mục tiêu áp dụng một số biện pháp thí điểm cải thiện tính lưu động trong giao thông đô thị nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.